Wśród osób uczulonych na brzozę jest wiele takich, które odczuwają dyskomfort podczas jedzenia jabłek czy brzoskwiń. Mają uczucie pieczenia warg, języka, swędzenia gardła, czasem chrypki, pojawia się zaczerwienienie i obrzęk skóry twarzy po kilkunastu minutach po spożyciu. Jest ono na tyle nieprzyjemne, że część z nich rezygnuje całkowicie z jedzenia wywołujących je owoców (jest to zespól alergii jamy ustnej).
Objawy zwykle są krótkotrwałe i ustępują w ciągu kliku godzin. Cechą charakterystyczną dla reakcji krzyżowych jest to, że wywołują je owoce surowe, świeże jabłko czy świeża marchewka. Natomiast szarlotka czy też marchewka w rosole może być spożywana bez żadnych niepokojących objawów.
Reakcje krzyżowe najczęściej występują między pyłkami drzew, traw, chwastów a owocami i warzywami (jest to zespół pyłkowo-owocowy).
Alergie pokarmowe stwierdza się u około 30% pacjentów z alergią pyłkową (a więc nie u wszystkich).
Około 60% przypadków alergii pokarmowej jest spowodowanych zespołem pyłkowo-owocowym.
Najwięcej reakcji krzyżowych wywołują brzoza i bylica, rzadziej trawy.
Najbardziej znane zestawy to:
- brzoza – jabłko, orzechy, brzoskwinie, kiwi, ziemniaki, soja, wiśnie,
- bylica – seler, marchewka, zioła, słonecznik, gorczyca, winogrona,
- trawy – mąka, banan, pomidor.
Co zrobić, jeśli zauważysz u siebie reakcje krzyżowe?
Nie spożywaj owoców i warzyw oraz innych pokarmów, na które jesteś uczulony, szczególnie w czasie pylenia roślin. Zwróć uwagę na skład kupowanych lub zamawianych w restauracji sałatek i potraw.
Alergeny wziewne |
Alergeny wziewne reagujące krzyżowo |
Alergeny pokarmowe reagujące pokarmowo |
| pyłek brzozy, pyłek olszy, pyłek leszczyny | pyłek leszczyny, olszy, dębu, grabu, buku, drzew brzozy | owoce pestkowe (jabłko, gruszka, morela, wiśnia, czereśnia), kiwi, brzoskwinia, mango, seler, marchew, mak, pieprz, orzeszki ziemne, orzechy laskowe, śliwka, migdał, malina, truskawka, banan, koper włoski, seler, pietruszka, ziemniak, orzech włoski, pomarańcza, ryż |
| pyłek bylicy, komosy | seler, marchew, przyprawy, melon, arbuz, dynia, rumianek, cykoria, słonecznik, miód, anyż, pietruszka, kminek, koper włoski, kolendra, kasztan jadalny, banan, jabłko | |
| pyłek traw i zbóż | melon, arbuz, pomidor, mąka (żyto, pszenica), melon, brzoskwinia, morela, jabłko, czereśnia, śliwka, migdał, ziemniak, cytrusy, kiwi, orzeszki ziemne | |
| pyłek oliwki | pyłek jesionu, ligustru pospolitego, bzu, lilaka | oliwki, miód |
| pyłek pokrzywy | morwa, jeżyna, pokrzywa, bazylia, groszek, melon, czereśnia | |
| roztocze kurzu domowego | skorupiaki: krewetki, kraby, ostrygi, ślimaki | |
| grzyby Alternaria alternata | grzyby Cladosporium herbarum, Candida albicans, Aspergillus fumigatus, Penicilium citrinum, Fusarium solan, lateks | |
| alergeny kota | mięso wiperzowe | |
| lateks | banan, kiwi, kasztan jadalny, awokado; bardzo rzadko: morela, brzoskwinia, migał, gruszka, jabłko, pomarańcza, figa, melon, pomidor, winogrono, ziemniak, mango, papaja, ananas, passiflora |
